قسم به ذات ربوبی صفای کعبه تویی/نمایش جبروت خدای کعبه تویی

تمام بندگی و مصدر تعبد تو/یگانه مولد خلوتسرای کعبه تویی

شکوه خلقتی و کفو حضرت یای/تو حجر و زمزم و رمز بقای کعبه تویی

سروش عاشقی و شرح علم الاسماء/برون ز بینش من محتوای کعبه تویی

صفای خانه رب و جلیس عرش خدا/قسم به حق که همه اعتلای کعبه تویی

امیر سینه من ای صفای خانه حق

ولی مطلق یزدان گل یگانه حق

الا امیر وجود دل رمیده‌ی من/تمام بود و نبود دل رمیده‌ی من

تنیده تار غمت ای شهنشه خیبر/به رشته رشته ‌پود دل رمیده‌ی من

به هر صبا و مسا و شب و سحر هستی/صفای ذکر سجود دل رمیده‌ی من

حلاوت رجبی سفره‌دار ماه خدا/تویی قیام و قعود دل رمیده‌ی من

نوشته نام تو با خط خوش خدا به ازل/به روی باب ورود دل رمیده‌ی من

دل رمیده من رام چشم مست تو شد

ندانم از چه زمان دل خمار و مست تو شد

گدای راه تولا منم منم مولا/غلام عترت طاها منم منم مولا

کسیکه دل به تو بسته ز ابتدای ازل/الا امیر دل‌آرا منم منم مولا

کسیکه جز تو ندارد ره فلاح و نجات/به برزخ و همه دنیا منم منم مولا

کسیکه کنگره‌های دلش شده تسخیر/به عشقت ای شه والا منم منم مولا

کسیکه حلقه به گوش است و خانه بر دوشت/قسم به حضرت زهرا منم منم مولا

دلیل روشنی هر چه انجمن هستی

علی عالی اعلا ابالحسن هستی

کسیکه برده دلم را تویی تویی مولا/همیشه همدم طاها تویی تویی مولا

کسیکه جز تو نباشد به عالم امکان/یگانه همسر طاها تویی تویی مولا

ولی مطلق عالم پس از رسول عظیم/قسم به عصمت کبری تویی تویی مولا

کسیکه خاتم خود می‌دهد به وقت نماز/به آنکه کرده تمنا تویی تویی مولا

کسیکه باب یتسمان و شیر یزدان است/تمام رکن تولا تویی تویی مولا

تویی تمام تولا تویی تمام جهاد

تویی توحج و تو خمسی تویی زکات و مراد

نوای این دل زارم ابالحسن مددی/همیشه ذکر و شعارم ابالحسن مددی

مدد به سائل خود کن که غیر تو به خدا/ره نجات ندارم ابالحسن مددی

خدا کند که به پای تو جان دهم روزی/وَ سر به پات گذارم ابالحسن مددی

تمام آب و گل من معطر از نفست/وَ بی تو هیچ ندارم ابالحسن مددی

فضای سینه‌ی من خانه‌ات بود مولا/الا یگانه نگارم ابالحسن مددی

تویی بهار و نگار و تمام هستی من

تویی سروش دل و شور مستی من

امیر عشق دو دنیا مدد ابالعباس/یگانه همدم طاها مدد ابالعباس

تو خانه زاد خدایی و روح بیت‌الله/تو کفو حضرت زهرا مدد ابالعباس

مراد و درد دلم را تو خوب می‌دانی/الا امیر دل آرا مدد ابالعباس

شکاف کعبه چنین می‌زند صلا هردم/علی عالی اعلا مدد ابالعباس

به خاطر دل زهرا میان نافله‌ها/دعا نما تو گدا را مدد ابالعباس

دعای تو همه‌ی آبروی من باشد

وَ نام تو همه دم گفتگوی من باشد

تو آشنا به سماوات و راه افلاکی/برون ز حد تفکر ورای ادراکی

تمام آینه‌ها عاشق جلای تو‌اند/تویی مربی تذهیب و مظهر پاکی

اگر چه جای تو باشد منابر لاهوت/ولی کنار گدایان نشسته بر خاکی

به پیش امر خدا و به پیش آه یتیم/برای خاطر حق سینه را زنی چاکی

تویی که لحظه به لحظه قدم قدم هر دم/رضای حضرت حق را بود فقط حاکی

الا مسافر هر روز آسمان و زمین

امیر اهل خرابات و عشق اهل یقین

من و تمام وجودم فدای آل علی/نمی‌رود ز سرم لحظه‌ای خیال علی

وجود ناقص من تا کجا به بالا رفت/که اینچنین بسرایم من از کمال علی

تمام حاجت من این جهان و تا محشر/قسم به یاس بهشتی فقط وصال علی

مگو به کس خودمانی بگویمت کعبه/نماز عشق بخوانم به سوی خال علی

خدا کند برسم من به ذکر نیمه شبش/کنار چاه ببینم غم زلال علی

منم گدای نگاهی که گرم زمزمه‌ام

به اذن حضرت حیدر غلام فاطمه‌ام

جان کعبه از وجودت روشن ای شاه کبار/پایه‌های بودنش از بودن تو استوار

تا به امشب از فراقت بود مست و بیقرار/برحضور مادرت افتاد بر کعبه جدار

این ندا بر خواست از کعبه به شوق و افتخار/ لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار

--

یا علی ای قبله‌گاه آسمان‌ها و زمین/ای وجود کیمیای خاطر اهل یقین

من گدایم من گدایم یا امیرالمؤمنین/یک نظر کن زیر پا و حال مسکین را ببین

ای که زد گوشه نگاهت بر دل مستم شرار/ لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار

--

ای امیر هل اتی بر قلب من تأثیر کن/کاسه بشکسته قلب مرا تعمیر کن

در میان صحن قلبم عکس خود تکثیر کن/بین دربارت برایم منسبی تدبیر کن

یا امیرالمؤمنین ای بی قرین در روزگار/ لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار

--

ای ولایت رونق صحن و سرای سینه‌ام/من گدایم از ازل من سائلی دیرینه‌ام

دیده‌ام بر راه و خود چون پیر در ویرانه‌ام/بشنو از نای دلم این ناله مستانه‌ام

ای کرامت در نگاه و پنجه‌ تو آشکار/ لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار

--

دست من خالی و چشمم سوی احسان شما/بوده‌ام از روز اول بر سر خوان شما

آرزو دارم ببینم صحن و ایوان شما/ای شهنشاه نجف جان من و جان شما

ای که دارد سائلت بودن هزاران افتخار/ لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار

 --

تو همان نوری که دلها را هدایت می‌کنی/ساقی کوثر دل ما را سقایت می‌کنی

تا بخوانم نام تو بر من عنایت می‌کنی/با نگاهی هر دو عالم را کفایت می‌کنی

 بی قرینه در عبادت بی مثل در کارزار/ لافتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار

من گدای امیر بوالعجبم/نام او ورد صبح و ظهر و شبم

من چه قابل که مدح او گویم/بس مرا نام او برم به لبم

او شفای دل پریشان و /من به شوقش همیشه در طربم

فخر سادات نسل او بودن/من غلامم غلامیش نسبم

دوری از او مرا خدا نکند/که ز هجرش همیشه در تعبم

از برای قیام یوم‌الدین/من از استعانتی طلبم

مدد ای پادشاه اهل یقین/ای وصی خدا به روی زمین

--

یک نگاه تو آرزوی من است/سائلی تو آبروی من است

اندر این حلقه‌ای که می‌بینی/نام تو شوق گفتگوی من است

ساقی کوثری و تا به ابد/یاد تو باده سبوی من است

من که دورم ز صحن و ایوانت/دیدنش بغض در گلوی من است

بر قبولی هر عبادت من/جب تو همچنان وضوی من است

هر کسی ار تو دور و مهجور است/خاطر حق ز روش منفور است

--

نظری کن به جال این مسکین/یک نفس هم کنار من بنشین

گرچه آلوده‌ام ز فرط گناه/در بر تو نهم سرم به زمین

کاش باشد به روز رستاخیز/مهر عشقت مرا به روی جبین

یا علی ای تمامی احسان/بده انگشتری به این مسکین

جلوه کن ای خلیفه الاحمد/ای امین دل رسول امین

من که هستم غلام دربارت/بوده‌ام از ازل گرفتارت

--

ای تمنای قلب من حیدر/میر و آقای قلب من حیدر

سر من پر شده ز شور جنون/عشق پیدای قلب من حیدر

هر چه دارم ز کنج سفره توست/پیر و مولای قلب من حیدر

این تپش‌ها صدای قلبم نیست/تویی آوای قلب من حیدر

ای که هستی مرا تو سایه سر/بده‌ام من بیا مرا تو بخر

سیّد بن طاوس روایت کرده از محمد بن ذکوان که معروف به سجّاد است. براى آنکه آنقدر سجده کرد و گریست در سجود که نابینا شد، گفت: عرض کردم به حضرت صادق علیه السلام فداى تو شوم این ماه رجب است، تعلیم بنما مرا دعائى در آن که حقّ تعالى مرابه آن نفع بخشد حضرت فرمود بنویس بسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ بگو در هر روز از رجب در صبح و شام و در عقب نمازهاى روز و شب :

یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَآمَنُ سَخَطَهُ

اى که براى هر خیرى به او امید دارم و از خشمش

عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ یا

در هر شرى ایمنى جویم اى که مى دهد (عطاى ) بسیار در برابر (طاعت ) اندک اى که عطا کنى به هرکه از تو خواهد اى

مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَمَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً اَعْطِنى

که عطا کنى به کسى که از تو نخواهد و نه تو را بشناسد از روى نعمت بخشى و مهرورزى عطا کن به من

بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَةِ وَاصْرِفْ عَنّى

به خاطر درخواستى که از تو کردم همه خوبى دنیا و همه خوبى و خیر آخرت را و بگردان از من

بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَةِ فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما

به خاطر همان درخواستى که از تو کردم همه شر دنیا و شر آخرت را زیرا آنچه تو دهى چیزى کم ندارد (یا کم نیاید) و

اَعْطَیْتَ وَزِدْنى مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ

بیفزا بر من از فضلت اى بزرگوار

راوى گفت پس گرفت حضرت محاسن شریف خود را در پنجه چپ خود و خواند این دعا را به حال التجا و تضرّع به حرکت دادن انگشت سبّابه دست راست پس گفت بعد از این :

یا ذَاالْجَلالِ وَالاْکْرامِ یا ذَاالنَّعْماَّءِ

اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى صاحب نعمت

وَالْجُودِ یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتى عَلَى النّارِ

و جود اى صاحب بخشش و عطا حرام کن محاسنم را بر آتش دوزخ

یکی از مراقبت های مهم در این ماه [رجب] به یاد داشتن حدیث «ملک داعی» می‏باشد که از پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) روایت شده که فرمود: «خدای متعال در آسمان هفتم فرشته‏ای را قرار داده است که «داعی» گفته می‏شود. هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته در هر شب این ماه تا صبح می‏گوید: خوشا به حال تسبیح‌کنندگان خدا، خوشا به حال فرمانبرداران خدا. خدای متعال می‏فرماید: همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهان بخشایش هستم. ماه ماه من، بنده بندة من و رحمت رحمت من است. هر کسی در این ماه مرا بخواند او را اجابت می‏کنم و هر کس از من بخواهد به او می‏دهم و هر کس از من هدایت بخواهد او را هدایت می‏کنم. این ماه را رشته‏ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هر کس آن را بگیرد به من می‏رسد».
افسوس از کوتاهی ما در طاعت خدا کجایند شکرگزاران کجایند تلاشگران آیا عاقلان توان فهم حق این ندای آسمانی را دارند چرا جوابی نمی‏شنوم کجایند عارفانی که می‏دانند کسی توان شکر این نعمت را ندارد کجایند کسانی که اقرار به کوتاهی و عجز دارند که در جواب این منادی آسمانی بگویند: اجابت کرده و یاریت می‏کنیم درود و سلام بر تو ای منادی خدای زیبا و جلیل، شاه شاهان، مهربان‌ترین مهربانان، خدای بردبار و کریم، رفیق دلسوز، صاحب عفو بزرگ، تبدیل کننده بدیهای انسان به خوبیها اینان بندگانی گناهکار و طغیانگر، پست و اسیر شهوتها و غفلتها می‏باشند.
ای فرستاده بزرگ خدا مردگان بظاهر زنده را صدا می‏کنی کسانی که قلبهایشان مرده و عقلهایشان جدا و روحهایشان فاسد شده چرا مردگان را صدا می‏زنی کسانی که صدای تو سودی به آنان نمی‏رساند، مگر اینکه با ندای تو قلبها زنده شده، عقلها بازگشته و روحها بیدار شود و درباره ارزش و بهای گران این ندای آسمانی و بزرگی پروردگار و پستی نفس و سختی آزمایش و بدی حال خود بیندیشند. آنان شایسته راندن و دور نمودن و لعنت و عذاب هستند، ولی وسعت رحمت پروردگار باعث این دعوت بزرگ شده است، آن هم با این زبان و بیان لطیفی که بالاتر از تصور انسان و خواسته و آرزوی اوست. اکنون با واسطه قرار دادن این ندای آسمانی و لطف بزرگ از خدا می‏خواهیم ما را موفق به اجابت این دعوت و کرامت بزرگ بدارد.
ای وعده دهنده سعادت با خوش‏آمد گویی و کمال میل و جانفشانی ندای تو را اجابت می‏کنیم؛ زیرا ما را به تسبیح کردن مالک کریم خود توجه دادی و ما را ترغیب به اطاعت از مولای مهربان خود کردی و ما را به کرامت پروردگار رساندی. ای منادی زبان حال افراد پست پاسخت می‏دهند که ما را بهره‏مند ساخته و بزرگ داشتی و دعوت به بزرگ‌ترین سعادتها نمودی. پستی و فساد و کوچکی ما کجا و تسبیح و تمجید خدایمان کجا خاک کجا و خدای خدایان کجا آلوده به پلیدیها کجا و مجلس پاکان کجا و اسیر در زنجیر کجا و منزل آزادگان کجا؟ ولی لطف پروردگار باعث شده تا به ما اجازه تسبیح خود را بدهد. و حکمت او ما را مشرّف به این تکلیف کرده است. چه رسوایی بزرگی اگر بعد از این بخشش بزرگ در تسبیح او کوتاهی و در فرمانبرداری او سستی کنیم چه آقای کریمی و چه بنده‏های پستی، چه خدای بردبار و چه بندگان کم عقلی!
با گوش دل شنیدیم آنچه را از پروردگار به ما رساندی که «من همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند» در حالی که بزرگی این ابلاغ هر زبانی را در عالم امکان و در تکلیف جواب آن، لال کرده و عاقلان از زیبایی این کرامت متحیر شدند. اگر هر کدام از مشرف‌شدگان به این خطاب دارای بدن تمام جهانیان و روحهای تمام صاحبان روح بودند و تمام آن را در جواب و برای بزرگداشت این خطاب فدا می‏کردند، چیزی از حقوق آن را ادا نکرده و شکر حتی جزیی از آن را نمی‏توانستند بجا آورند.
پس چرا انسان بیکاره پست از اجابت این دعوت غفلت می‏کند و در استفاده از این منزلت و مقام بزرگ کوتاهی می‏کند و به این هم بسنده ننموده و بجای تمجید و تسبیح خدا، کسی را تمجید می‏کند که تمجیدش مستوجب آتش بوده، و به جای همراهی با فرشته‏های نزدیک خدا و پیامبران، در مجلسی که پروردگار جهانیان حضور دارد، به قرین شدن با جن‏ها و شیطان‏ها در میان طبقات جهنم راضی می‏شود.
عجیب‏تر از این دیده‏ای دیده‏ای که خالق مخلوق را برای همنشین خود بخواند ولی مخلوق اجابت نکند و در حالی که آقا مناجات بنده و انس او را دوست دارد، بنده از قبول عنایت او خودداری کند پس با تأسف و اعتراف به غفلتهای خود و با ناچاری جواب می‏گوییم: بله، ای پروردگار و آقا و ای مالک و مولا اگر توفیق تو نصیب ما شده و در این دعوت عنایت تو شامل حال ما شود و با این دعوت ما را به کرامت برسانی ‌ـ‌ چنانچه از کرم تو جز این انتظار نمی‏رود و از کمال بخشش تو جز این انتظاری نیست ‌ـ‌ چه سعادت بزرگی که در این صورت به بالاتر از آرزوی خود می‏رسیم. ولی وای بر ما اگر جز این باشد در این حالت چه کنیم با این تیره روزی و مجازات دوری از رحمت حق پس می‏گوییم: و هیچ خدایی جز تو نیست.
تو را تسبیح و تمجید می‏کنیم. ماییم ستمگران. خدایا به خود ستم کردیم و اگر ما را نبخشی و به ما رحم نکنی از زیانکاران خواهیم بود. بلکه به ناچاری بیشتر جسارت کرده، ذلت و پستی خود را آشکار نموده، با قسمهای بزرگی نیز آن را تأکید کرده و عرض می‏کنیم: قسم به عزت و جلالت ای پروردگار ما!
حتماً از دستورات تو سرپیچی، خود را هلاک کرده و بر تو می‏شوریم و فاسد می‏شویم، اگر با توفیق خود ما را نگهداری نکنی و با عنایت خود بر ما خوبی نکنی. زیرا توان و نیرویی نیست مگر با یاری تو.
پس از این با توفیق تو بیشتر گفته و با یاری تو در خواستن خود پافشاری می‏کنیم و به جناب قدس تو که نه، بلکه به حضرت رحمت و لطفت بخاطر جلب عطوفت آقای خود و نازل شدن رحمت پروردگار خود عرضه می‏داریم: ای کریم‌ترین کریمان و ای بخشنده‏ترین بخشندگان ای کسی که خود را لطف نامیده است این منادی ما را در این ماه بزرگ به کرم تو دعوت و به لطف و رحمتت اشاره و بزرگواری و بزرگداشت تو را برای ما گفت (ماه ماه من است و بنده بنده من و رحمت رحمت من) بنابراین با این دعوت ما میهمانان دعوت شده تو و درماندگان درگاهت گردیدیم.
و تو کسی هستی که دوست نداری میهماندار از میهمان خود پذیرایی نکند، گرچه میهمان بر اثر عدم پذیرایی از بین نرود و میهماندار از کسانی باشد که پذیرایی دارایی او را کم کند. و اگر از ما پذیرایی نکنی، در پناه تو گرسنه مانده و از بین می‏رویم در حالی که پذیرایی و احسان دارائیت را بیشتر می‏کند. ای کسی که نیکوکاری چیزی از او کم نکرده و محروم نمودن چیزی به او اضافه نمی‏کند ما را بخاطر بدیمان مجازات مکن.
کسی هستی که بهای بیشتری به من دادی و به کسانی که مهمان نبوده ولی مضطر باشند، وعده اجابت دادی و در کتابت وعده بر طرف کردن گرفتاری آنان را دادی و اکنون ای پروردگار ما محتاج بخشایش تو و نجات از مجازات دردناکت می‏باشیم و هیچ نیاز و اضطراری بالاتر از این اضطرار نیست. پس کجاست اجابت و بر طرف کردن گرفتاری ای بخشاینده دست ما را بگیر و از ورطه هلاکت شدگان و سقوط زیانکاران نجات ده. و چنانچه ماه، ماه تو، بنده، بنده تو و رحمت رحمت تو است، دست زدن و گرفتن طناب نجات تو نیز تنها با توفیقی از جانب تو میسر است. زیرا تمام خیرها از تو بوده و در غیر تو یافت نمی‏شود. از کجا به خیر برسیم در حالی که خیری یافت نمی‏شود مگر از ناحیه تو و چگونه نجات پیدا کنیم در حالی که کسی نمی‏تواند نجات یابد مگر با کمک تو.
ای کریم! اگر عدل تو ما را اجابت نموده ولی ترازوی حکمتت ما را رد کند و بگوید: فضل و بخشش بر شما خلاف حکمت و موفق نمودن شما خلاف عدالت در قضاوت است زیرا سزاوار فضل و بخشش نبوده و خوبی به شما کار درستی نیست بخاطر این که گناهان روی شما را سیاه و غفلت از یاد من قلوب شما را تیره و دوستی دنیا نفس و عقل شما را مریض کرده و رحمت من گرچه شامل هر چیزی هست ولی مگر سخنم را در کتابم نشنیدید که: رحمتم را برای متقین قرار می‏دهم. [1] و من گرچه ارحم الراحمین و بخشنده مهربانی هستم ولی مجازاتم نیز سخت و شدید است و اگر حکمتم در میان آفریدگانم نبود.
که اهل عدل و فضل را از دیگران جدا نمایم در کجا زیبایی و بزرگی من به روشنی آشکار می‏شد، ما نیز در جواب قضاوت حکمتت با آموزش و یاری تو می‏گوییم: شکی نیست که سزاوار فضل و بخشایش تو نیستم اما ای کریم اگر سزاوار فضل بودن شرط بهره‏مندی از فضل تو بود هیچگاه فضل تو در جهان آشکار نمی‏شد. زیرا غیر تو بجز از جانب تو نه خیری دارد و نه سزاوار چیزی است سزاواری فضل تو نیز فضلی است از جانب تو و امکان ندارد فضل از سزاوار فضل بودن بوجود آید. و در مورد سیاهی چهره و تیرگی قلبهایمان نیز به همین صورت جواب می‏دهیم زیرا تمامی نورها در تو و از جانب تو است.
بنابراین اگر ما را نورانی نکنی چگونه نورانی شویم و اگر ذرّه‏ای از نور و روشنی خود را به ما عنایت فرمایی و ما را با دادن ذره‏ای از زندگی خود، بزرگ بداری ما را زندگی و شفا داده و کامل و نورانی خواهی نمود. و آیه قرآن (رحمت خود را برای متقین قرار می‏دهم)[2] نیز با امیدواری و آرزوها و دعای ما منافاتی ندارد. زیرا ما نیز توقع داریم از فضل خود به ما تقوا عنایت فرمایی. چنانچه به متقین عطا فرمودی و سپس رحمتت را نصیب ما سازی.
وانگهی این فرمایش تو فقط تصریح می‏کند که رحمت خود را برای افراد با تقوا قرار داده‏ای و نفرموده‏ای که غیر آنها را از رحمت خود بهره‏مند نمی‏سازی. و در جواب این که اگر اهل فضل و عدل را از دیگران جدا نکنم، زیبایی و بزرگیم در کجا بروشنی جلوه می‏کنند، می‏گوییم برای آشکار شدن بزرگی، عدل و مجازات تو کافی است ستیزه‏گران و کسانی را که از روی تکبر تو را عبادت نمی‏کنند، مجازات نمایی و با عدلت با آنان رفتار نمایی تا بزرگی و عدل تو بخوبی آشکار شود، و غیر از من افرادی داری که آنان را مجازات نمایی ولی من کسی را بجز تو ندارم که به من رحم کند. اقرار کنندگان به آنچه می‏خواهی و گدایان و دعا کنندگان و امیدواران و اهل ترس و حیای از تو کجا و آشکار شدن بزرگیت کجا؟
بخصوص که، اگر چه گناهکاریم ولی به اولیا و دوستان فرمانبردارت متوسل می‏شویم و رویمان گرچه سیاه است ولی با روی پاک دوستان پاکت که نزد تو درخشان است به تو توجه می‏کنیم و دلهای ما گرچه تاریک است ولی از نور بندگان عارف به تو، روشنی می‏گیریم. و اگر دوستی دنیا دلهای ما را مریض و عقلهای ما را نابود کرده، ولی محبت اولیای تو آن را زنده کرده و اگر فضل تو در بندگان چنگ زننده به دستگیره فضل و دامن کرمت آشکار می‏شود، چه اشکالی دارد که فضل آنان نیز در اهل ولایت آنان که به دستگیره محبت آنان چنگ زده‏اند، ظاهر شود.
و اگر عدل تو در مورد ثبوت ولایت آنان، با ما بحث کند، گرچه معلوم نیست ولایت آنان در ما باشد، ولی شکی نیست که دشمنان تو و دشمنان آنها فقط بخاطر ولایت آنان با ما دشمنی می‏کنند. و مدت زیادی بخاطر اولیای تو ما را آزار دادند. و همین مقدار کافی است که به دامن عفو و دستگیره فضل و کرمت و رشته اولیایت چنگ زنیم.
بنابراین به خاطر فضل و کرمت و به خاطر مقام اولیایت، محمد و آل او، صلواتی بی‏پایان بر آنان فرست، صلواتی که با آن گناهان ما را آمرزیده عیبهای ما را اصلاح و عقل و نور ما را با آن کامل کنی و خود و آنان را به ما بشناسانی و ما را به خودت و آنان نزدیک نمایی و مقام ما را در همنشینی با آنان نزد خود بالا ببری، و با این صلوات از ما خوشنود شده آنچنانکه هیچگاه از ما خشمگین نشوی تا در حالی که از تو راضی بوده و تو نیز از ما راضی باشی بر تو وارد شویم، و ما را به آل محمد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ملحق نمایی همراه با شیعیان نزدیک و اولیای گذشته آنان در جایگاه راستی نزد پادشاه توانا ‌ـ‌ که در آنجا از نعمتها بهره‏مندند ـ[3] و بر محمد و آل پاک او صلوات فرست که هر چه خدا خواهد، همان است و قدرتی جز او نیست».
از دیگر مراقبتها در این ماه این است که سالک معنی ماه حرام را بداند تا مواظب تمام کارها و حالتها و حتی اموری که وارد قلبش می‏شود باشد. و بداند که سه ماه رجب، شعبان و رمضان ماه عبادت است. بنابراین سزاوار است طالبان علم در آن ماهها عبادت را مقدم بر تحصیل علم نمایند، گرچه تحصیل علم نیز از برترین عبادتهاست.

ماه دعا
از مراقبات در این ماه آن است که سالک راهرو معنی ماه حرام را بداند و حق او را بشناسد تا در حرکات و سکنات و قلب خویش مراقب آن باشد و بداند که این ماه موسم عبادت است و طلبکاران علم راست که جهت عبادت را بر جهت تحصیل علم افزون‏تر نمایند هر چند تحصیل علم نیز از افضل عبادات است.
نخستین شب این ماه از چهار شبی است که استحباب احیاء در آن تأکید گردیده و در رؤیت ماه شب اول آن دعایی روایت شده و سزاوار است که در دعای مأثوره در این باب التفات کند و در این دعا ماه شعبان و ماه رمضان را به یاد آورد و از خدا بخواهد که در آن دو ماه نیز اهلیت برای عبادت پیدا کند و در اوقات دعاها زیاد به یاد آن دو ماه باشد تا استعداد دخول در آن‏ها را به وسیله‏ی دعا تکمیل نماید و مستحب است که بعد از نماز عشا دعایی که سید در اقبال روایت نموده بخواند.

نمازهای مستحبی
در کتاب اقبال نمازهایی در این شب روایت نموده که من سبک‏تر آن‏ها را برای کسانی که مانند خود، ضعیف و ناتوان می‏باشند ذکر می‏نماید و آن نمازی است که در اقبال از روضة‏العابدین روایت نموده که گوید: «از رسول خدا(ص) روایت است که اگر کسی نماز مغرب شب اول رجب را بگذارد و پس از آن بیست رکعت نماز کند و در هر رکعت سوره‏ی حمد و قل هو اللّه‏ را یک مرتبه بخواند و سلام دهد و بین هر دو رکعت سلام بدهد، می‏دانید ثواب آن چیست؟ گفتند: خدا و رسولش داناترند. فرمود: روح الامین این نماز را به من آموخت و رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله آستین هر دو دست خود را بالا زد و گفت: جان خودش و خاندانش و مالش و فرزندانش محفوظ گردد از شکنجه‏ی قبر در پناه باشد و مثل برق جهنده از صراط بدون حساب بگذرد.

احیای قلب
انسان باید قلب خود را مراقب نماید تا به یاد خدا و حضور در برابر او زنده گرداند و به آنچه در مراسم بندگی است دل را خشنود سازد، چه مقصود از احیاء شب‏ها احیا قلب در آن‏ها است و زندگی قلب هم همانا به ذکر و فکر است و دل غافل مانند مرده است و مشغول به آن چه رضای خدا در آن نیست از مکروهات خدایی از مرده پست‏تر است و آن کس که در این شب‏ها به کارهای حرام اشتغال یا بد از حال آن کس که در غیر آن شب‏ها اشتغال به آن دارد، سخت‏تر است و شاید که منجر به بدفرجامی او نیز بشود.
پس ای نفس بکوش که از طبقه‏ی غافلان نشوی و با این که می‏پنداری شب زنده‏داری کرده‏ای در گروه رستگاران داخل شده‏ای به این اعمال از زیانکارترین مردم نباشی و در عِداد آن کسانی که گمان غلط می‏برند که کار نیکو کرده‏اند، محسوب نشوی و به گمانم که تو از گناهان پنهان مانند تأخیر در توبه از پاره‏ای معاصی خالی نباشی. پس شتاب در توبه واجب فوری است و ترک آن حرام و لااقّل آن که تزکیه‏ی نفس از پاره‏ای اخلاق واجب عینی است و ترک توبه و اشتغال به عبادات مستحبه نیز حرام می‏باشد و مانند آن‏ها.
لیلة الرغائب از نخستین شب جمعه ماه رجب غفلت نکنید، چه آن شب را ملایکه شب رغائب نماند و آن چنان است که چون ثلث شب بگذرد، در آسمان‏ها و زمین ملکی باقی نمی‏ماند مگر این که در کعبه و حول آن جمع می‏شوند و خداوند به آن‏ها خطاب فرموده گوید: ای ملائکه من! هر چه می‏خواهید از من بخواهید. آن‏ها می‏گویند: پروردگارا! حاجت ما این است که روزه داران ماه رجب را بیامرزی. خدای تبارک و تعالی می‏فرماید: چنین کردم.
مناسب آن است که هر کس این خبر را بشنود در این شب، بر ملائکه درود بسیار فرستد تا تکلیف این تحیّت را به قدر مقدور ادا کرده باشد.

اولین پنج‏شنبه‏ی ماه
سپس رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: نیت کسی که اولین پنج‏شنبه ماه را روزه بگیرد و بین عشا و نیمه‏ی شب دوازده رکعت نماز بگذارد و بین هر دو رکعت سلام دهد و در هر رکعت یک مرتبه سوره‏ی حمد و سه مرتبه سوره «انا انزلنا» و دوازده مرتبه سوره قل هواللّه‏ احد بخواند و چون از نماز فارغ شود، هفتاد مرتبه بر من صلوات فرستد و بگوید «اَللهمَ صَلِّ عَلی مُحَمدِ النّبی الاُمّیِّ وَ عَلی آله» سپس به سجده رود و در سجود هفتاد مرتبه بگوید: «سُبُّوحٌ قُدُّسٌ، ربُ الملائکةِ و الرّوحِ» پس سر بردارد و بگوید «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعلَمُ اِنَّکِ اَنْتَ الْعَلیُّ الأَعْظَمُ».
باز سجده‏ی دیگر برود و در سجود خود همان را که در سجده‏ی اول گفت، بگوید و پس از آن حاجت خود را از خدا بخواهد، همانا برآورده می‏شود. ان‏شاءاللّه‏
پس از آن رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود:
«قسم به کسی که جانم به دست اوست، این نماز را هیچ مرد و زنی از بندگان خدا نمی‏گذارد مگر این که خدا گناهان او را می‏آمرزد؛ هرچند آن گناهان به اندازه‏ی کف دریا و عدد ریگ‏ها و وزن کوه‏ها و شماره‏ی برگ درختان باشد و روز قیامت هفتصد نفر از اهل بیت خودش را که مستوجب آتش باشند، شفاعت می‏کند و چون شب اول نزول به قبرش شود، خداوند ثواب این نماز را به صورت نیکو و چهره‏ی باز و زبان خوش برای او برانگیزد و گوید: «ای دوست من! مژده باد که تو از سختی نجات یافتی، وی به او گوید: تو کیستی؟ که من نیکوتر از تو ندیدم و بویی از بوی تو پاکیزه‏تر نشنیدم.
گوید: ای حبیب خدا! من ثواب آن نمازی هستم که تو در فلان شب و در فلان ماه گذاردی. من در این شب آمدم تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و رفع وحشت تو را نمایم و چون نفخ صور شود، در عرصه‏ی قیامت بر سر تو سایه افکنم و تو هرگز از خیر مولای خودت تهی دست نخواهی ماند.

اعمال مشترک ماه مبارک رجب

اینها اعمالی است که انجام دادن آنها متعلق به همه ماه است و اختصاصى به روز معینی ندارد و آن چند مورد است :

1- در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زین العابدین(علیه السلام) در حجر در غره خواندند، خوانده شود:

"یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِیرٌ ."

2- دعایی را که از امام صادق(علیه السلام) روایت شده، خوانده شود:

«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِى یَوْمَ الدِّینِ .»

3- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که در ماه رجب این خوانده شود:

«اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ صَبْرَ الشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَکَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِکَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِکَ عَلَى ضَعْفِى یَا قَوِىُّ یَا عَزِیزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اکْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»

قابل توجه است که ادعیه دیگری نیز برای این ماه عزیز ذکر شده است که می‌توانید به مفاتیح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع نمایید .

4- از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) روایت شده که: هر کس در ماه رجب صد مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالى براى او به رحمت و مغفرت و کسى که چهار صد مرتبه بگوید بنویسد براى او اجر صد شهید عطا فرماید.

5- از نبی مکرم اسلام روایت است: کسى که در ماه رجب هزار مرتبه "لا إِلَهَ إِلا اللهُ" بگوید خداوند عز و جل براى او صد هزار حسنه عطا کند و براى او صد شهر در بهشت بنا فرماید .

6- روایت است کسى که در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نیز هفتاد مرتبه بگوید: "أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ" و پس از اتمام ذکر، دست‌ها را بلند کند و بگوید: "اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَ تُبْ عَلَىَّ" اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضى باشد و به برکت ماه رجب، آتش او را مس نکند .

7- در کل این ماه هزار مرتبه ذکر: أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ " گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد .

8- سید بن طاووس در اقبال از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فضیلت بسیاری براى خواندن سوره قل هو الله أحد نقل کرده است که ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در این ماه تلاوت شود. و نیز روایت کرده که هر کس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره قل هو الله أحد را بخواند براى او در قیامت نورى شود که او را به بهشت بکشاند.

9- سید بن طاووس از حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) روایت کرده که: هر کس در روز جمعه ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت حمد یک مرتبه و آیة الکرسى هفت مرتبه و قل هو الله أحد پنج مرتبه بخواند، و  سپس ده مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالى براى او از روزى که این نماز را گزارده تا روزى که بمیرد هر روز هزار حسنه به او عطا فرماید، و او را به هر آیه‌ای که خوانده شهرى در بهشت از یاقوت سرخ و به هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفید دهد و تزویج فرماید او را حورالعین و از او راضى شود .

10- سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه گرفته شود. زیرا که روایت شده هر کس در یکى از ماه‌هاى حرام، این سه روز را روزه بدارد حق تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد.

11- از حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که: هر کس در یک شب از شب‌هاى ماه رجب ده رکعت نماز به این نحو که در هر رکعت حمد و قل یا ایها الکافرون یک مرتبه و توحید سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد.

پراز طراوت و نورم پر از تمنایم/پر از هیاهوی عشقم دخیل مولایم

فضای سینه پر از عطر قدسی دلبر/ز عطر دوست پرم گرم شور و آوایم

دخیل بسته‌ام امشب به وسعت کرمی/که از ترنم جودش به جوش می‌آیم

به امر عشق دلم خانه‌زاد این خانه است/به خدمت در این خانه تا ابد آیم

میان حلقه مستان نشسته‌ام امشب/میان جمعم و با عشق خویش تنهایم

به نام او به دو عالم معالجم امشب/گدای حضرت باب‌الحوائجم امشب

****

حریم خانه اربابمان چراغان است/دل از دل همه رفته است و جان غزلخوان است

بیا به خانه ارباب تا که خود بینی/بهشت پشت در این حریم مهمان است

بیا به خانه ارباب تا ز جان و دلت/ببینی آنچه عیان است نور قرآن است

بیا به خانه ارباب و با ادب بنشین/نگاه کن که به گهواره ماه تابان است

بیا به خانه ارباب و بین آن همه نور/ببین که حضرت ارباب شاد و خندان است

بریزد از همه جا سیل فیض و جود و برات/نثار خنده ارباب مهربان صلوات

****

میان حجره رباب است و قرص مه در بر/میان حجره حسین است و گاهوار پسر

پسر مخوان که بگو در حریم ثار الله/بود همین قدم نو رسیده مثل جگر

تبسمش به همه جان دهد که جانان است/که آیتی دگر از کوثر استو مثل قمر

به گاهواره چه آرام خفته و زیبا/به چهره‌اش نبود از بلا و غصه اثر

به گرد او همه چون حلقه‌ای بنی‌هاشم/چو کهکشان شده این حجره از وفور قمر

چه روی ماه و ظریفی چه دلنشین است او/شهنشهی است که زیبا و دلنشین است او

****

به روی دست حسین آیت کلام الله/نظاره کن به رخش قاب عکس ثار الله

ز تار و پود قماتش شمیم یاس آید/شمایلش چو گل چهره ولی الله

اگر چه هست بهار حضور او شش ماه/ولی رسیده به دیدار قرب وجه الله

چراغ کوچک بیت الحسین باشد او/علی اصغر شاه است و نامش عبد الله

همینکه آمد و رفتش قلیل و کوتاه است/برای شیعه بود در مقام سرّ الله

بساط عاشقی ما اگر فراهم شد/به دست حضرت اصغر شد و دمادم شد

در سینه بجز داغ فراق تو نداریم

 باید که بهاری شده و خوب بباریم

باید ز غم دوریت ای رفته به لاهوت

در صحن دل خویش گل یاس بکاریم

ای رهبر آزادگی و پیر جماران

با یاد تو در فصل خزان نیز بهاریم

در سوگ تو ای مرشد فرزانه و بیدار

تا روز ابد بی دل و بی صبر و قراریم

ای کاش شود بیرق خونرگ قیامت

با دست ولی بر گل نرگس بسپاریم

 بعد از تو و تا صبح فرج از دم پاکت

سربرخط شاگرد رشیدت بگذاریم

باز پر از حس ترنم شدم/در دل وادی جنون گم شدم

باز پر سوخته‌ام واشده/این دل دلمرده‌ام احیا شده

باز خدا بذل تفضل نمود/ باز کرامات خدا گل نمود

خانه دل منزل جانان شده/سینه به جوش آمده طوفان شده

بارش اکرام خدا میچکد/فیض خدا از همه جا می‌چکد

جلوه دلدار دلم را ربود/تا که گل فاطمه برقع گشود

کشتی این شعر به پهلو نشست/یوسف از آن حسن به زانو نشست

ماه از این جلوه به شوکت رسید/شمس از این نور خجالت کشید

حضرت داوود به تصنیف عشق/آمده در صحنه تعریف عشق

خیل رسل یکسره با احترام/در بر قنداقه‌ی او در قیام

تلخ شده مزه‌ی هر چه رطب/جلوه نموده است خدای رجب

کوثر زهراست که طغیان کند/این خود مولاست که طوفان کند

بعد دو نسل از علی و فاطمه/آن دو خدا سیرت بی واهمه

نخل حسین است که بر داده است/نجل حسن بوده ثمر داده است

دیده گشا دلبر دل را ببین/بار دگر نور خدا را ببین

علم لدّن است که در مشت اوست/خیل ملائک همه در پشت اوست

ساحل چشمش نم دریای عشق/قد رشیدش قد و بالای عشق

هر نفسش جلوه رب الوجود/هر نگهش نکته‌ای از سّر جود

سیرت او سیرت شیر خداست/صولت او یکسره زهرا نماست

علم ازل تا به ابد نات اوست/علم چو آبست وَ او چون صبوست

جلوه کن ای دوست دلم را ببین/سائلم ای شاه کنارم نشین

ای که تویی شاهد سودای عشق/همسفر کرب و بلا تا دمشق

ای که تویی شاهد قحطی آب/شاهد دستان امام و طناب

شاهد خورشید و قمر روی نی/شاهد تشت زری و بزم می

شاهد یک غافله‌ی سوخته/بال و پر سلسله‌ی سوخته

آمده‌ام ظرف مرا پر کنی/آمده‌ام تا که مرا حر کنی

آمده‌ام تا که زهیرم کنی/خادم این خانه و دیرم کنی

آمده‌ام تا که مقیمم کنی/بر نگه خویش اسیرم کنی